عباس کیانی بابوکانی؛ علیرضا صادقی؛ مهسا شعله
دوره 1399، شماره 15 ، شهریور 1399
چکیده
چکیده
امنیت از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین نیازهای جوامع و ایجاد سکونتگاه‌های انسانی است. از نخستین سکونتگاه‌های غارگونه تا شهرهای پیچیده و نیز هوشمند امروزی، انسان به دنبال تأمین امنیت برای خود بوده است. امنیت سرچشمه ظهور و درخشش سایر کیفیت‌های شهری، همچون سرزندگی می‌باشد. با ظهور جریانات شهری و درهم‌تنیده شدن مسائل شهری، از مسائلی ...
بیشتر
چکیده
امنیت از مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین نیازهای جوامع و ایجاد سکونتگاه‌های انسانی است. از نخستین سکونتگاه‌های غارگونه تا شهرهای پیچیده و نیز هوشمند امروزی، انسان به دنبال تأمین امنیت برای خود بوده است. امنیت سرچشمه ظهور و درخشش سایر کیفیت‌های شهری، همچون سرزندگی می‌باشد. با ظهور جریانات شهری و درهم‌تنیده شدن مسائل شهری، از مسائلی که به‌طور محسوسی از جانب طراحان شهری احساس گردید، اهمیت عاملی اساسی در پویایی و سرزندگی فضاهای شهری، یعنی احساس امنیت بود. نخستین تفکرات طراحانه پیرامون امنیت، برخوردی جبرگرایانه با محیط‌های شهری بوده است که چنین برخوردهایی نتایج مطلوبی را در پی‌نداشت. با شروع جریانات مشارکتی و دخالت دادن هر چه بیشتر شهروندان در تصمیمات شهری، ضمن توجه بیشتر به نظرات شهروندان، کارایی شهرهای امروزی دوچندان گردید. پژوهش حاضر، به دنبال بررسی امنیت از دو دیدگاه متفاوت تخصصی (کارشناسانه) و عامیانه (مردمی)، می‌باشد. با توجه به‌ضرورت دخالت دادن نظرات و آراء شهروندان به‌عنوان کاربران اصلی فضاهای شهری، در این پژوهش احساس امنیت در دو گذر تاریخی سنگ‌سیاه شیراز و گذر تاریخی جویبارهِ اصفهان، به دو صورت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با بهره‌گیری از رویکرد CPTED شاخص‌هایی تدوین و به‌روزترین دستورالعمل‌های اجراشده جهت تأمین امنیت، بررسی شد. مقاله حاضر، نیز به دنبال ارائه راهکارهای طراحانه به‌منظور بهبود امنیت فضاهای شهری از طریق مقایسه تطبیقی می‌باشد. شاخص‌های استخراج‌شده با استفاده از تکنیک AHP و نرم‌افزار Expert Choice، بر مبنای نظر کارشناسان اولویت‌بندی و در انتها وزن هر یک مشخص گردید. جهت گردآوری داده‌ها و بررسی امنیت محدوده مورد مطالعه، هر یک از دو نمونه‌موردی انتخاب‌شده، به سه سکانس فضایی تقسیم و با برداشت‌های میدانی امتیاز هر معیار و در پایان امتیاز وزنی هر سکانس محاسبه گردید. همچنین، از شیوه‌های پژوهشی افرادی همچون "جک ال نسر"، جهت بررسی نظرات شهروندان استفاده شد. روش تحقیق در پژوهش پیش‌رو به‌صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. نظرات شهروندان نیز از طریق پرسشنامه تدوین‌شده، بررسی گردید. در پایان، نظرات کارشناسان و شهروندان از طریق روش‌های کمی‌سازی به نقشه تبدیل شد. با مقایسه نقشه‌های تولیدشده و بر اساس امتیازات وزنی هر سکانس، علل ضعف هر یک شناسایی و راهکار مناسب در قالب راهبرد و سیاست ارائه گردید. نتایج حاصل، حاکی از آن است که امنیت ادراک‌شده بر اساس نظرات شهروندان و کارشناسان متفاوت می‌باشد، بدین معنا که امن‌ترین بخش گذر، از دیدگاه کارشناسان، نا‌امن‌ترین بخش از دیدگاه شهروندان می‌باشد. چنین نتایجی تفاوت دیدگاه کارشناسان و کاربران فضا را نمایان می‌کند و مهر تأییدی بر اهمیت توجه به آراء و نظرات شهروندان و دخیل‌ساختن آنان در فرآیندهای طراحی فضاهای شهری کارآمد و سرزنده است
